Cyfryzacja wiąże się ze wzrostem wykorzystywania technologii informacyjno-komunikacyjnych (ang. information and communication technologies, ICT) we wszystkich dziedzinach gospodarki i obszarach funkcjonowania społeczeństwa. Technologie tego rodzaju wpływają na poziom konkurencyjności gospodarek. Celem artykułu jest porównanie konkurencyjności krajów Unii Europejskiej w obszarze technologii informacyjno-komunikacyjnych na podstawie wskaźników opracowanych przez międzynarodowe instytucje.
W analizie porównawczej posłużono się danymi Komisji Europejskiej, Eurostatu oraz Światowego Forum Ekonomicznego. Do porównania poziomu cyfryzacji gospodarek wykorzystano wskaźniki syntetyczne: filar 9 globalnego wskaźnika konkurencyjności (GCI Filar 9), europejski wskaźnik gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego (DESI) oraz wskaźnik gotowości sieciowej (NRI). Wskaźnikiem poziomu dobrobytu społecznego krajów była rzeczywista konsumpcja indywidualna (AIC). W przypadku pojedynczych wskaźników analizowano ich zmiany w czasie (dla NRI lata 2014–2016, dla GCI Filar 9 lata 2015–2017, dla DESI lata 2016–2018), natomiast klasyfikację wielocechową krajów ze względu na trzy zmienne (NRI, DESI i GCI Filar 9) wykonano dla 2016 r. Posłużono się metodą hierarchiczną Warda i niehierarchiczną analizą skupień k-średnich. Model regresji wielorakiej pozwolił wykryć współzależności między poziomem dobrobytu mierzonym według wskaźnika AIC a poziomem cyfryzacji. Najlepszym predyktorem okazał się NRI. Wyniki analizy wskazują, że pod względem rozwoju ICT wciąż występują różnice między krajami starej i nowej Unii.
technologie informacyjno-komunikacyjne (ICT), wskaźnik gotowości sieciowej (NRI), globalny wskaźnik konkurencyjności (GCI), wskaźnik gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego (DESI), rzeczywista konsumpcja indywidualna (AIC)
O30, C10
Bal-Domańska, B. (2015). Statystyczne bazy danych jako narzędzie monitoringu zrównoważonego rozwoju – wybrane aspekty teoretyczne. Przegląd Statystyczny, 62(4), 435–455.
Baller, S., Battista, A., Dutta, S., Lanvin, B. (2016). The Networked Readiness Index 2016. W: S. Baller, S. Dutta, B. Lanvin, The Global Information Technology Report 2016 (s. 3–38). Genewa: World Economic Forum, INSEAD. Pobrane z: http://www3.weforum.org/docs/GITR2016/WEF_GITR_Chapter1.1_2016.pdf.
Bluszcz, A. (2018). Jak zmierzyć zrównoważony rozwój – alternatywy dla PKB. Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska, (118), 87–97.
Boguszewski, P. (2016). Globalny raport konkurencyjności 2016–17 Światowego Forum Gospodarczego. Pobrane z: https://www.nbp.pl/aktualnosci/wiadomosci_2016/20160928_awans.pdf (dostęp: 11.06.2019).
Boguszewski, P., Mirowska-Wierzbicka, D. (2017). Globalny raport konkurencyjności 2017–18 Światowego Forum Gospodarczego. Pobrane z: https://www.nbp.pl/aktualnosci/wiadomosci_2017/GCR2017-18.pdf (dostęp: 2.08.2019).
Eurostat. (2017). Glossary: Actual individual consumption (AIC). Pobrane z: https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Glossary:Actual_individual_consumption_(AIC).
Eurostat. (2018). Digital economy and society statistics – enterprises. Pobrane z: https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Digital_economy_and_society_statistics_-_enterprises (dostęp: 28.05.2019).
Eurostat. (2019). Słownik: Parytet siły nabywczej (PPPs). Pobrane z: https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Glossary:Purchasing_power_parities_(PPPs)/pl (dostęp: 10.07.2019).
Grynia, A. (2015). Znaczenie sektora ICT w podnoszeniu międzynarodowej konkurencyjności gospodarki Litwy. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 44(4/1), 177–191. DOI: 10.15584/nsawg.2015.4.1.16.
GUS. (2017). Information society in Poland. Results of statistical surveys in the year 2013–2017. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. Pobrane z: https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/en/defaultaktualnosci/3417/1/4/1/information_society_in_poland._results_of_statistical_surveys_in_the_years_2013-2017.pdf (dostęp: 25.06.2019).
GUS. (2018). Społeczeństwo informacyjne w Polsce. Wyniki badań statystycznych z lat 2014–2018. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
Jorgenson, D. W., Vu, K. M. (2016). The ICT revolution, world economic growth, and policy issues. Telecommunications Policy, (40), 383–397. DOI: 10.1016/j.telpol.2016.01.002.
Kisielnicki, J. (2016). Innowacyjność gospodarki polskiej na tle wybranych krajów Unii Europejskiej i świata. Studia Ekonomiczne. Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, (281), 67–79.
Komisja Europejska. (2017). Europe’s digital progress report 2017. Pobrane z: http://ec.europa.eu/newsroom/document.cfm?doc_id=45188.
Komisja Europejska. (2018a). DESI 2018: Digital Economy and Society Index: Methodological note. Pobrane z: http://ec.europa.eu/information_society/newsroom/image/document/2018-20/desi-2018-methodology_E886EDCA-B32A-AEFB-07F5911DE975477B_52297.pdf (dostęp: 18.05.2019).
Komisja Europejska. (2018b). Indeks gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego (DESI) 2018. Sprawozdanie krajowe dotyczące Polski. Pobrane z: https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/desi (dostęp: 25.04.2019).
Komisja Europejska. (2019). Digital Single Market: Policy: The Digital Economy and Society Index (DESI). Pobrane z: https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/desi (dostęp: 30.05.2019).
Kos-Łabędowicz, J. (2017). Wykorzystanie ICT w wybranych państwach zachodniej hemisfery. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, (336), 118–133.
Mazur-Wierzbicka, E. (2017). Konkurencyjność Polski na tle krajów unijnych. Studia i Prace WNEIZ US, 49(1), 227–241.
Nowak, E. (2004). Metody klasyfikacji w badaniach geograficznych (analiza porównawcza). Kielce, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
Pieriegud, J. (2016). Cyfryzacja gospodarki i społeczeństwa – wymiar globalny, europejski i krajowy. W: J. Gajewski, W. Paprocki, J. Pieriegud (red.), Cyfryzacja gospodarki i społeczeństwa: szanse i wyzwania dla sektorów infrastrukturalnych (s. 11–38). Gdańsk: Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową – Gdańska Akademia Bankowa.
Ratajczak, W. (2003). Analiza regresji a składowe główne. W: H. Rogacki (red.), Problemy interpretacji wyników metod badawczych stosowanych w geografii społeczno-ekonomicznej w gospodarce przestrzennej (s. 61–70). Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
Salamaga, M. (2019). Analiza pozycji konkurencyjnej krajów UE w handlu zagranicznym z wykorzystaniem metod CMS i Warda. Przegląd Statystyczny, 66(1), 69–82.
Schwab, K. (2017). The Global Competitiveness Report 2017–2018. Insight Report. Pobrane z: http://www3.weforum.org/docs/GCR2017-2018/05FullReport/TheGlobalCompetitivenessReport2017–2018.pdf (dostęp: 8.07.2019).
Schwab, K. (2018). The Global Competitiveness Report 2018. Pobrane z: http://www.cdi.org.pe/pdf/IGC/2018/The_Global_Competitiveness_Report_2018.pdf (dostęp: 20.07.2019).
Stanisz, A. (2016). Modele regresji logistycznej. Zastosowania w medycynie, naukach przyrodniczych i społecznych. Kraków: StatSoft Polska.
Stec, M., Janas, A., Kuliński, A. (2005). Grupowanie państw Unii Europejskiej ze względu na zasoby kapitału ludzkiego i intelektualnego. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, (6), 135–146.
Sylwestrzak, M. (2018). Wpływ ICT na wzrost gospodarczy w krajach Unii Europejskiej w latach 2006–2016. Ekonomiczne Problemy Usług, 2(1), 361–369. DOI: 10.18276/epu.2018.131/1-35.
WEF. (2019). The Global Competitiveness Index – What is Measured. Pobrane z: http://www.economy.ge/uploads/ek_ciprebshi/reitingebi/reitingebi_eng/gci.pdf (dostęp: 19.05.2019).
Żelazny, R. (2015). Determinanty rozwoju społeczeństwa informacyjnego – implikacje dla rozwoju gospodarczego. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, (213), 45–58.
