© Jerzy W. Wiśniewski Artykuł udostępniony na licencji CC BY-SA 4.0
Współcześnie funkcjonowanie każdego gospodarstwa domowego jest uzależnione od energii elektrycznej. Odchodzenie od kopalnych źródeł energii na rzecz źródeł odnawialnych powoduje zwiększone zapotrzebowanie gospodarstw domowych na energię elektryczną, a jej rosnące ceny korygują z kolei popyt na nią. Celem badania omawianego w artykule jest określenie – za pomocą wielorównaniowego modelu ekonometrycznego – popytu na energię elektryczną w przykładowym polskim gospodarstwie domowym. Hipoteza modelowa wskazuje, że model powinien mieć charakter układu równań współzależnych. W badaniu opisane zostały: miesięczne zużycie energii elektrycznej, miesięczny koszt jej zużycia i cena 1 MWh w danym miesiącu. Analizowano miesięczne szeregi czasowe od września 2015 r. do czerwca 2023 r. (łącznie 94 obserwacje statystyczne) na podstawie faktur za energię elektryczną. Nie potwierdziła się hipoteza o sprzężeniu zwrotnym między miesięcznym zużyciem energii elektrycznej w badanym gospodarstwie domowym i ceną jednostkową energii. Stanowi to rezultat interwencjonizmu państwowego na rynku źródeł energii w Polsce. Natomiast zaobserwowano rekurencyjność wpływu wielkości zużycia energii elektrycznej na jej koszt. Poza walorami poznawczymi uzyskanych wyników modelowania ekonometrycznego skonstruowane narzędzie empiryczne umożliwia wyznaczenie prognoz zużycia energii, jej kosztów i ceny jednostkowej przynajmniej na kolejny rok.
energia elektryczna, gospodarstwo domowe, model ekonometryczny, układ równań współzależnych
C32, C51, C53, D12
Ari, E., Aydin, N., Karacan, S., Saracli, S. (2016). Analysis of Households’ Electricity Consumption with Ordered Logit Models: Example of Turkey. International Journal of Humanities and Social Science Invention, 5(6), 73–84. https://www.ijhssi.org/papers/v5(6)/I0506073084.pdf.
Debs, L., Metzinger, J. (2022). A Comparison of Energy Consumption in American Homes by Climate Region. Buildings, 12(1), 1–20. https://doi.org/10.3390/buildings12010082.
?urišić, V., Rogić, S., Smolović, J. C., Radonjić, M. (2020). Determinants of household electrical energy consumption: Evidences and suggestions with application to Montenegro. Energy Reports, 6(Supplement 3), 209–217. https://doi.org/10.1016/j.egyr.2019.10.039.
Hernández-Tabares, L. (2017). Energy savings from occupancy based control of the fan coil unit speeds: a case study. Revista de Ingeniería Energética, 38(3), 208–212. https://www.redalyc.org/pdf/3291/329152934006.pdf.
Hidalgo, J., Coello, S., González, Y. (2018). The Determinants of Household Electricity Demand in Marginal Ecuador: “A Case Study at Monte Sinai”. https://doi.org/10.18687/LACCEI2018.1.1.312.
Karisma, K. A., Maski, G., Noor, I. (2016). Analysis of Electricity Consumption Behaviour: Case Study of Non-business and Business Household in Malang City. International Journal of Social and Local Economic Governance, 2(2), 168–176. https://doi.org/10.21776/ub.ijleg.2016.002.02.8.
Kostakis, I. (2020). Socio-demographic determinants of household electricity consumption: evidence from Greece using quantile regression analysis. Current Research in Environmental Sustainability, 1, 23–30. https://doi.org/10.1016/j.crsust.2020.04.001.
Mamudu, Z. U., Ochei, M. C. (2020). Electricity Consumption and Economic Growth in Nigeria: An Empirical Analysis. IOSR Journal of Economics and Finance, 11(6), 1–17. https://doi.org/10.9790/5933-1106030117.
Seebauer, S., Wolf, A. (2017). Disentangling household and individual actors in explaining private electricity consumption. Energy Efficiency, 10(1), 1–20. https://doi.org/10.1007/s12053-016-9435-x.
Sharif Ali, S. S., Razman, M. R., Awang, A. (2020). The Estimation and Relationship of Domestic Electricity Consumption and Appliances Ownership in Malaysia’s Intermediate City. International Journal of Energy Economics and Policy, 10(6), 116–122. https://doi.org/10.32479/ijeep.8358.
Singh, J. P., Alam, O., Yassine, A. (2016). Influence of Geodemographic Factors on Electricity Consumption and Forecasting Models. IEEE Access, 10, 70456–70466. https://doi.org/10.1109/ACCESS.2022.3188004.
Wiśniewski, J. W. (2016). Microeconometrics in Business Management. John Wiley & Sons. https://doi.org/10.1002/9781119154136.
Wiśniewski, J. W. (2021). Forecasting in Small Business Management. Risks, 9(4), 1–17. https://doi.org/10.3390/risks9040069.
Wiśniewski, J. W. (2022). On the Two Stage Least Squares Method in Econometric Micromodeling. W: W. Szkutnik, A. Sączewska-Piotrowska, M. Hadaś-Dyduch, J. Acedański (red.), 16th International Scientific Conference Analysis of International Relations 2022. Methods and Models of Regional Development. Conference Proceedings (s. 41–52). Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach.
Wiśniewski, J. W. (2023). An Econometric Model of Household Electricity Consumption. A Case Study of Poland. Scientific Papers of Silesian University of Technology. Organization and Management Series, (178), 705–716. http://dx.doi.org/10.29119/1641-3466.2023.178.39.
Zajcewa, J. W. (2016). Ekonomietriczeskoje modielirowanije potrieblenija elektroeniergii domochoziajstwami kak instrumient rasczeta socyalnoj normy potrieblenija. Ekonomika Riegiona, 12(2), 405–416. https://doi.org/10.17059/2016–2–7.
Zhang, L., Wen, X. (2021). Nonlinear Effect Analysis of Electricity Price on Household Electricity Consumption. Mathematical Problems in Engineering, (1), 1–13. https://doi.org/10.1155/2021/8503158.
