W 2018 r. Główny Urząd Statystyczny, wydawca roczników statystycznych, obchodził setną rocznicę powstania. W niniejszym artykule przedstawiono zawartość książki będącej bezpośrednim poprzednikiem roczników statystycznych – wydanej w 1915 r. Statystyki Polski autorstwa Adama Krzyżanowskiego i Kazimierza Władysława Kumanieckiego, wybitnych statystyków i ekonomistów polskich. Celem artykułu jest prezentacja sytuacji demograficznej na ziemiach polskich w przededniu wybuchu I wojny światowej, co zapoczątkowuje analizę procesu odzyskania niepodległości prowadzoną przez pryzmat sytuacji demograficznej i społeczno-gospodarczej kraju. Przedstawiono liczbę ludności zamieszkującej poszczególne dzielnice ziem polskich ok. 1910 r., szacunki dotyczące liczby ludności polskiej na tych ziemiach oraz dane o skali emigracji i ruchu naturalnego ludności historycznych ziem polskich. Informacje te stanowią przyczynek do poznania historii odrodzenia niepodległości Polski oraz historii statystyki polskiej.
historia Polski, historia statystyki polskiej, ludność ziem polskich, I wojna światowa
C80, J10
Berger, J. (2008). Rys historyczny powstania GUS. Wiadomości Statystyczne, (1), 2–17.
Bieniarzówna, J., Małecki, J. M. (1979). Dzieje Krakowa, t. 3. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Domański, Cz. (2004). Jubileusz Polskiego Towarzystwa Statystycznego. W: A. Zeliaś (red.), Tradycje i obecne zadania statystyki w Polsce (s. 9–22). Kraków: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie.
GUS. (1994). Historia Polski w liczbach. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
GUS. (2012). Zarys historii Polski w liczbach. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
GUS. (2013). Historia, stan obecny i aktualne wyzwania wobec statystyki publicznej. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
Krzyżanowski, A., Kumaniecki, K. Wł. (1915). Statystyka Polski. Kraków: Polskie Towarzystwo Statystyczne.
Kurkiewicz, J. (1998). Modele przemian płodności w wybranych krajach europejskich w świetle drugiego przejścia demograficznego. Kraków: Zeszyty Naukowe AE w Krakowie, Seria Specjalna: Monografie.
Okólski, M. (red.). (1990). Teoria przejścia demograficznego. Warszawa: PWE.
Pilch, A. (red.). (1984). Emigracja z ziem polskich w czasach nowożytnych i najnowszych. Warszawa: PWN.
Pociecha, J. (2011). Powstanie Polskiego Towarzystwa Statystycznego w Krakowie. J. Leo – pierwszy prezes Towarzystwa. Wiadomości Statystyczne, (10), 1–9.
Pociecha, J. (2018). ’’Statistics of Poland” – the First Yearbook of Polish Lands: Authors and Content. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, 5(338), 229–245, DOI: http://dx.doi.org /10.18778/0208-6018.338.14.
Romer, E. (1916). Geograficzno-statystyczny atlas Polski. Warszawa i Kraków: Gebethner i Wolff.
