Celem artykułu jest przedstawienie wyników prognozy ludności Polski na lata 2015—2060, opartej na ekonometrycznym modelu strumieni migracyjnych. Od dotychczas tworzonych prognoz i projekcji podejście to odróżnia się trzema istotnymi założeniami: przyjęciem za przedmiot prognozy populacji rezydentów, zastosowaniem ekonometrycznych narzędzi do szacowania czterech strumieni migracyjnych (napływu oraz odpływu w podziale na cudzoziemców i Polaków) oraz uwzględnieniem (w sposób formalny) niepewności uzyskiwanych oszacowań.
Wyniki badania wskazują na zgodność zastosowanych modeli strumieni migracyjnych z teoriami migracyjnymi. Prognozy przewidują nasilenie imigracji do Polski w ciągu najbliższych czterech dekad. Należy się przy tym spodziewać spadku liczby ludności i starzenia się populacji, choć tempo tych dwóch zjawisk będzie wolniejsze, niż przewidują to inne analizy demograficzne.
prognozowanie demograficzne, prognozowanie migracji, modele bayesowskie, starzenie się, depopulacja
J11
Alkema, L., Gerland, P., Raftery, A., Wilmoth, J. (2015). The United Nations Probabilistic Population Projections: An Introduction to Demographic Forecasting with Uncertainty. Foresight: The International Journal of Applied Forecasting, (37), 19—24.
Anacka, M. (2015). Nazywam się Milijon… czy wielka improwizacja? Biuletyn Migracyjny — Dodatek Specjalny, (52), 1.
Anacka, M. (2018). Przyszłość demograficzna Polski. Dlaczego potrzebne są nam nowe prognozy. W: M. Okólski (red.), Wyzwania starzejącego się społeczeństwa. Polska dziś i jutro (s. 314—333). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Anacka, M., Okólski, M. (2014). Migracja z Polski po akcesji do Unii Europejskiej. W: M. Lesińska, M. Okólski, K. Slany, B. Solga (red.), Dekada członkostwa w UE. Społeczne skutki emigracji Polaków po 2004 roku (s. 45—70). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Arango, J. (2012). Early starters and latecomers. Comparing countries of immigration and immigration regimes in Europe. W: M. Okólski (red.), European Immigrations. Trends, structures and Policy Implications (s. 45—64). Amsterdam: Amsterdam University Press.
Arellano, M., Bond, S. (1991). Some Tests of Specification for Panel Data: Monte Carlo Evidence and an Application to Employment Equations. Review of Economic Studies, 58(2), 277—297.
Azose, J., Raftery, A. (2015). Bayesian Probabilistic Projection of International Migration. Demography, 52(5), 1627—1650.
Bijak, J. (2005). Bayesian Methods in Intenational Migration Forecasting. CEFMR Working Papers 6/2005. Pobrane z: http://www.cefmr.pan.pl/docs/cefmr_wp_2005-06.pdf.
Bijak, J. (2011). Forecasting international migration in Europe: A Bayesian view. Dordrecht-Heidelberg-London-New York: Springer.
Bijak, J., Wiśniowski, A. (2010). Bayesian forecasting of immigration to selected European countries by using expert knowledge. Journal of the Royal Statistical Society: Series A (Statistics in Society). 173(4), 775—796.
Bonifazi, C. (2008). Evolution of regional patterns of international migration in Europe. W: C. Bonifazi, M. Okólski, J. Schoorl, P. Simon (red.), International migration in Europe. New trends and new methods of analysis 107—128. Amsterdam: Amsterdam University Press.
Chesnais, J. C. (1986). La transtion demographique: Etapes, forms, implications economiques. Paris: Presses Universitaires de France.
Eurostat. (2017). Population projection at national level (2015—2080). Pobrane z: http://ec.europa.eu/eurostat/data/database.
Fassmann, H., Reeger, U. (2012). ‘Old’ immigration countries in Europe. The concept and empirical examples. W: M. Okólski (red.), European Immigrations. Trends, structures and Policy Implications, 65—90. Amsterdam: Amsterdam University Press.
Fihel, A. (2018). Przejście struktury wieku. W: M. Okólski (red.), Wyzwania starzejącego się społeczeństwa. Polska dziś i jutro (s. 109—131). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Gelman, A., Carlin, J. B., Stern, H. S., Dunson, D. B., Vehtari, A., Rubin, D. B. (2014). Bayesian data analysis. Boca Raton, FL: CRC press.
Gołata, E. (2012). Spis ludności i prawda. Studia Demograficzne, 161(1), 23—55.
GUS. (2003). Ludność. Stan i struktura demograficzno-społeczna. Warszawa: GUS.
GUS. (2012). Wyniki Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2011. Podstawowe informacje o sytuacji demograficzno-społecznej ludności Polski oraz zasobach mieszkaniowych. Opracowanie przygotowane na Kongres Demograficzny w dniach 22—23 marca 2012 r. Pobrane z: http://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/lu_nps2011_wyniki_nsp2011_22032012.pdf.
GUS. (2013). Informacja o rozmiarach i kierunkach czasowej emigracji z Polski w latach 2004—2013. Warszawa: GUS.
GUS. (2014). Prognoza ludności na lata 2014—2050. Warszawa: GUS.
GUS. (2016). Prognoza ludności rezydującej dla Polski na lata 2015—2050. Warszawa: GUS.
GUS. (2017a). Rocznik Demograficzny 2017. Warszawa: GUS.
GUS. (2017b). Informacja o rozmiarach i kierunkach czasowej emigracji z Polski w latach 2004—2016. Pobrane z: https://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5471/2/10/1/informacja_o_rozmiarach_i_kierunkach_emigracji_z_polski_w_latach_20042016.pdf.
Janicka, A., Anacka, M. (2018). Starzenie się populacji w warunkach dopełniającego się przejścia migracyjnego. W: M. Okólski (red.), Wyzwania starzejącego się społeczeństwa. Polska dziś i jutro (s. 334—354). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Kaczmarczyk, P., Okólski, M. (2008). Demographic and labour-market impacts of migration on Poland. Oxford Review of Economic Policy, 24(3), 599—624.
Komisja Europejska. (2015). The 2015 Ageing Report. Economic and budgetary projections for the 28 EU Member States (2013—2060), European Economy, (3). Pobrane z: http://ec.europa.eu/economy_finance/publications/european_economy/2015/pdf/ee3_en.pdf.
Oeppen, J., Vaupel, J. (2002). Broken limits to life expectancy. Science, 296(5570), 1029—1031.
Okólski, M. (2012). Transition from emigration to immigration. Is it the destiny of modern European countries?. W: M. Okólski (red.), European Immigrations. Trends, structures and Policy Implications (s. 23—44). Amsterdam: Amsterdam University Press.
UN. (2015). World Population Prospects: The 2015 Revision. Key findings & advance tables. New York: United Nations.
Sakson, B. (2002). Wpływ „niewidzialnych” migracji zagranicznych lat osiemdziesiątych na struktury demograficzne Polski. Warszawa: Szkoła Główna Handlowa.
Sevcikova, H., Raftery, A., Gerland, P. (2013). Bayesian Probabilistic Population Projections: Do It Yourself. Pobrane z: https://www.unece.org/fileadmin/DAM/stats/documents/ece/ces/ge.11/2013/WP_13.2.pdf.
Stola, D. (2010). Kraj bez wyjścia? Migracje z Polski 1949—1989. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, Instytut Studiów Politycznych PAN.
Śleszyński, P. (2012). „Faktyczne” dane rzeczywiste, czyli o NSP 2011. Biuletyn Migracyjny, (37), 2.
Śleszyński, P. (2015). Komentarz do wyników GUS na temat ludności rezydującej. Biuletyn Migracyjny — Dodatek Specjalny, (52), 2—4.
Zelinsky, W. (1971). The hypothesis of the mobility transition. Geographical Review, 61(2), 219—249.
