Celem opracowania jest omówienie głównych zagadnień metodologicznych dotyczących pomiaru korzyści społecznych wynikających z poradnictwa prawno-obywatelskiego. W artykule dokonano również krytycznej reasumpcji istniejącej praktyki wyceny makroekonomicznych efektów poradnictwa oraz przeprowadzono wstępną analizę popytowych korzyści dla Polski. Rozważania metodologiczne zilustrowano przypadkiem przemocy domowej, wyszczególniając wszystkie ścieżki możliwych reakcji na wystąpienie problemu oraz wynikających zeń konsekwencji finansowych będących następstwem przedsięwziętych działań. Podjęto pierwszą próbę algorytmizacji pomiaru korzyści płynących z poradnictwa prawnego, wskazując na wszystkie okoliczności, jakie powinny być brane pod uwagę w trakcie kwantyfikacji korzyści z tytułu poradnictwa. Na podstawie dotychczasowych — nie wolnych od pewnych wad wskazanych w artykule — szacunków korzyści i kosztów funkcjonowania nieodpłatnych systemów poradnictwa prawnego można jednoznacznie stwierdzić, że korzyści społeczne znacząco przewyższają koszty związane z funkcjonowaniem takich systemów.
nieodpłatne poradnictwo prawne, analiza kosztów i korzyści, efekty zewnętrzne, modele ekonometryczne, mnożnik inwestycyjny
C30, D61, H23, K00
Abel, L. K., Vignola, S. (2010). Economic and Other Benefits Associated with the Provision of Civil Legal Aid. Seattle Journal for Social Justice, 9, 138—167.
Agee, S. C. (2011). The Economic Impact of Legal Aid in Oklahoma. Oklahoma City: Oklahoma City University. Pobrane z: http://legalaidresearch.org/pub/3711/economic-impact-legal-aid-oklahoma.
Burdziej, S., Dudkiewicz, M. (2013). Korzystający i niekorzystający z poradnictwa prawnego i obywatelskiego. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych. Pobrane z: http://isp.org.pl/uploads/filemanager/pliki/poradnictwo/RaportISPBeneficjencifinal16.04.13.pdf.
Citizens Advice (2010). Towards a business case for legal aid. Paper to the Legal Services Research Centre’s eighth international research conference. Pobrane z: https://pl.scribd.com/document//69332305/Toward-a-Business-Case-for-Legal-Aid.
Coumarelos, C., Macourt, D., People, J., McDonald, H. M., Wei, Z., Iriana, R., Ramsey, S. (2012). Legal Australia-Wide Survey: Legal Need in Australia. Sydney: Law and Justice Foundation of NSW.
Engler, R. (2009). Connecting self-representation to civik Gideaon: what existing data reveal about when counsel is most wanted. Fordham Urban Law Journal, 37(1).
Florczak, W. (2013). Co wywołuje przestępczość i jak ją można ograniczać? Wielowymiarowa analiza ekonometryczna. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Florczak, W. (2015). Ile może kosztować reforma systemu pomocy prawno-obywatelskiej w Polsce. Studia Prawno-Ekonomiczne, 45, 189—206.
Florczak, W. (2016). Szacunki kosztów nieformalnego systemu pomocy prawno-obywatelskiej. Wiadomości Statystyczne, (3), 68—85.
Florczak, W. (2017). Szacunki kosztów systemu pomocy prawno-obywatelskiej w Polsce. Wiadomości Statystyczne, (1), 7—25.
Florczak, W., Grabowski, W. (2018a). Analiza czynników determinujących reakcję na zaistnienie problemu prawnego przy użyciu wielomianowego modelu logitowego. Wiadomości Statystyczne, (1), 57—76.
Florczak, W., Grabowski, W. (2018b). Czy warto korzystać z porad prawnych? Szacunki mikroekonomicznych efektów poradnictwa prawno-obywatelskiego przy użyciu poszerzonego równania dochodów Mincera. Ekonomista, (2).
Florida TaxWatch. (2010). The Economic Impact of Legal Aid Services in the State of Florida. Pobrane z: https://thefloridabarfoundation.org/wp-content/uploads/2015/04/floridalegalaideconomicimpactstudy2010.pdf.
Geiner, J., Pattanayak, C. (2012). Randomized Evaluation in Legal Assistance: What Differences Does Representation (Offer or Actual Use) make? The Yale Law Journal, 121, 2118—2214.
Geiner, J., Pattanayak, C. (2013). The limits of unbundled legal assistance: a randomized study in a Massachusetts District Court and prospects for the future. Harvard Law Review, (126), 901—989.
Genn, H. (1999). Paths to Justice: What People Do and Think about Going to Law. Hart Publishing.
Gramatikov, M. (2008). Multiple Justiciable Problems in Bulgaria. Pobrane z: https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1308604.
Judith Stubbs and Associates. (2012). Economic cost benefit analysis of community legal centres. Pobrane z: https://static1.squarespace.com/static/56aae0e04d088e4dfa68396f/t/56b80e603c44d84c96a7eaef/1454903005802/Cost_Benefit_Analysis_Report.pdf.
Kushner, J. (2012). Legal Aid in Illinois. Selected Social and Economic Benefits. Pobrane z: https://chicagobarfoundation.org/wpcbf/wp-content/uploads/2014/01/legal-aid-illinois-economicbenefits.pdf.
Massachusetts Legal Assistance Corporation. (2012). Economic Benefits of Civil Legal Aid. Pobrane z: http://mlac.org/resources/research.
Montana Legal Services Association. (2015). Economic Impact of Civil Legal Aid to the State of Montana. Pobrane z: http://courts.mt.gov/portals/189/supreme/boards/a2j/docs/Economic%20Impact%20Civil%20Legal%20Aid%20Final%20Exec.pdf.
Murayama, M. (2007). Experiences of Problems and Disputing Behaviour in Japan. Meiji Law Journal, 14, 1—59.
Perryman Group. (2013). Current and Potential Economic Benefits of Legal Aid Services in Texas: 2013 Update. Pobrane z: https://thefloridabarfoundation.org/wp-content/uploads/2015/04/floridalegalaideconomicimpactstudy2010.pdf.
Preisert, A., Schimanek, T., Waszak, M., Winiarska, A. (2013). Poradnictwo prawne i obywatelskie w Polsce. Stan obecny i wizje przyszłości. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych. Pobrane z: http://www,isp,org,pl/uploads/pdf/443334703,pdf.
PricewaterhouseCoopers. (2009). Economic value of legal aid: analysis in relations to Commonwealth funded matters with focus on family law. Brisbane: National Legal Aid. Pobrane z: http://www.legalaidact.org.au/pdf/economic_value_of_legalaid.pdf.
Productivity Commission. (2014). Access to Justice Arrangements. Pobrane z: http://www.pc.gov.au/inquiries/completed/access-justice/report/access-justice-overview.pdf.
The Resource for Great Programs. (2013). Economic Impact of Civil Legal Assistance Organizations in Tennessee. Pobrane z: http://www.tba.org/sites/default/files/ATJ2015-Economic_Impact-Summary-March18.pdf.
The Resource for Great Programs. (2009). Investing in Justice Strengthening Communities. A Report by the Missouri Legal Aid Network. Pobrane z: http://www.greatprograms.org/nlada_2009/Item%203_Missouri_Investing%20in%20Justice%20Report_Final_11-2-09.pdf.
Smith, K., Brewer, A. (2011). Economic Impacts of Civil Aid Organizations in Virginia. Pobrane z: http://www.vplc.org/wp-content/uploads/2012/10/VA-Report-on-Economic-Impacts.pdf.
Smith, K., Finkelstein, B., O’Malley, Ch. (2011). Economic Impacts of Legal Aid. Management Information Exchange Journal. Fall, 14—43.
Welfe, W., Florczak, W. (2009). Prognozy i scenariusze długookresowego rozwoju gospodarczego Polski. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Whitfield, J. E. (2010). VBA Pro Bono Summit 2010. Materials Documenting the Compelling Need for Increased Pro Bono Assistance in Virginia. Pobrane z: http://www.americanbar.org/content/dam/aba/administrative/legal_aid_indigent_defendants/ATJReports/ls_VA_ProBonoSummit_2010.authcheckdam.pdf.
