Celem opisanego w artykule badania jest opracowanie typologii regionów transgranicznych z udziałem Ukrainy na podstawie identyfikacji i syntetycznej analizy czynników peryferyzacji i aktywizacji ich rozwoju, przy wykorzystaniu metody oceny wielokryterialnej. Badaniem objęto regiony przygraniczne Ukrainy oraz siedmiu sąsiadujących z nią państw tworzących jednostki administracyjne na poziomie NUTS 2, położone wzdłuż granicy lądowej. Posłużono się danymi Państwowej Służby Statystyki Ukrainy, GUS, Państwowego Komitetu Statystyki Republiki Białorusi, Urzędu Statystycznego Republiki Słowackiej, Głównego Urzędu Statystycznego Węgier, Narodowego Instytutu Statystyki Rumunii, Narodowego Biura Statystyki Republiki Mołdawii oraz Federalnej Służby Statystyki Państwowej Rosji za lata 2013 lub 2015 (zależnie od kraju). Ocenie poddano uwarunkowania geopolityczne, instytucjonalne i społeczno-ekonomiczne oraz możliwości aktywizacji ukraińskich regionów przygranicznych z sąsiednimi poprzez realizację wspólnych dokumentów strategicznych i dostępność zewnętrznych środków finansowych. Efektem końcowym przeprowadzonych dociekań jest syntetyczna wielocechowa typologia regionów przygranicznych Ukrainy, ukazująca możliwości prowadzenia skutecznej współpracy transgranicznej. W badanym okresie współpraca ta osiągała najwyższy poziom na pograniczu ukraińsko-polskim, natomiast w przypadku pogranicza ukraińsko-rosyjskiego w ówczesnych i utrzymujących się nadal warunkach geopolitycznych nie ma szans na jej rozwój. Na pozostałych pograniczach ukraińskich sytuacja jest lepsza w przypadku współpracy z państwami UE, a gorsza — w przypadku państw postradzieckich.
region przygraniczny, region transgraniczny, współpraca transgraniczna, czynniki peryferyzacji, czynniki aktywizacji, Ukraina
O18, R11, R58
Martinez, O. (1994). The dynamics of border interaction: new approaches to border analysis. W: C. Schofield (red.), World Boundaries, Vol. 1 Global Boundaries (s. 1—15). London: Routledge.
Mikula, N. (2004). Mižteritorial'ne ta transkordonne spivrobitnictvo: monografiâ. L'viv: IRD NAN Ukraini.
Miszczuk, A. (2013). Uwarunkowania peryferyjności regionu przygranicznego. Lublin: Norbertinum.
Oleński, J. (2016). Typology of transborder economies and the need of transborder statistics in globalized world. Transborder Economics, 1(1), 9—32.
Perkmann, M. (2003). Cross-border regions in Europe. Significance and drivers of regional cross-border co-operation. European Urban and Regional Studies, 10(2), 153—171.
Pietraś, Z. J. (1996). Miejsce wschodniego pogranicza Polski w nowym porządku politycznym Europy. W: M. Bałtowski (red.), Regiony, euroregiony, rozwój regionalny. Euroregion Bug, t. 4 (s. 17—31). Lublin: Norbertinum.
Rosenau, J. N. (1990). Turbulence in World Politics. A Theory of Change and Continuity. Princeton: Princeton University Press.
Vološin, V. I., Vasil'civ, T. G., Mikula, N. A., Borsevs'kij, V. V., Babec', I. G., Zasadko, V. V., Migusenko, U. V. (2011). Mehanizmi ta instrumenti vikoristannâ perevag interregional'nogo ta transkordonnogo spivrobitnictva u pidvisenni konkurentospromožnosti zahidnih regioniv Ukraini: analitična dopovid'. L'viv: Regional'nij filial Nacional'nogo institutu strategičnih doslidžen' u m. L'vovi.
Wróblewski, Ł. (2015). Ocena stopnia integracji regionów przygranicznych na przykładzie miast Frankfurt nad Odrą-Słubice, Guben-Gubin, Górlitz-Zgorzelec. Autoreferat rozprawy doktorskiej. Poznań: Uniwersytet Ekonomiczny.
