Celem opracowania jest dokonanie oceny wpływu efektów grawitacyjnych na zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego naszego kraju w latach 2002—2013. W artykule, stosując metodę taksonomiczną opartą na odległości euklidesowej, dokonano opisu przestrzennego zróżnicowania rozwoju ekonomicznego województw. Jako zmienne diagnostyczne do konstrukcji syntetycznego miernika posłużyły następujące zmienne makroekonomiczne: wartość brutto środków trwałych, PKB i inwestycje przypadające na mieszkańca, przeciętne płace, stopa bezrobocia oraz liczba podmiotów w rejestrze REGON na 1000 mieszkańców. Ponadto obliczono oraz opisano łączne krajowe, zagraniczne oraz całkowite efekty grawitacyjne w województwach. Założono, że indywidualne efekty grawitacyjne łączące ze sobą dwa regiony (przez analogię do prawa grawitacji Newtona) są wprost proporcjonalne do iloczynu wartości brutto środków trwałych na mieszkańca w tych regionach oraz odwrotnie proporcjonalne do kwadratu odległości między ich stolicami. Przyjęto także, że łączny efekt grawitacyjny danego województwa jest średnią geometryczną indywidualnych efektów grawitacyjnych. Podsumowanie rozważań stanowi statystyczna analiza pozwalająca ocenić oddziaływanie czynników grawitacyjnych na przestrzenne zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego Polski. W badaniu wykorzystano dane Banku Danych Lokalnych GUS.
efekt grawitacyjny, zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego, taksonomiczne wskaźniki rozwoju województw w Polsce
E23, O47, R11
Czyż, T. (2002). Zastosowanie modelu potencjału w analizie zróżnicowania regionalnego Polski. Studia Regionalne i Lokalne, nr 2—3.
Filipowicz, K., Tokarski, T. (2015a). Wpływ efektu grawitacyjnego na przestrzenne zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego powiatów. Wiadomości Statystyczne, nr 5.
Filipowicz, K., Tokarski, T. (2015b). Wpływ efektu grawitacyjnego na przestrzenne zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego powiatów Polski Wschodniej. Studia i Materiały Miscellanea Oeconomicae, nr 4, tom I.
Gajewski, P. (2002). Regionalne zróżnicowanie poziomu rozwoju gospodarczego Polski w latach dziewięćdziesiątych. Praca magisterska napisana w Katedrze Ekonomii Uniwersytetu Łódzkiego pod kierunkiem E. Kwiatkowskiego.
Gajewski, P. (2003). Zróżnicowanie rozwoju gospodarczego w latach 90. Wiadomości Statystyczne, nr 11.
Gajewski, P. (2007). Konwergencja regionalna w Polsce. Praca doktorska napisana w Katedrze Makroekonomii Uniwersytetu Łódzkiego pod kierunkiem T. Tokarskiego.
Kwiatkowski, E., Tokarski, T. (2009). Determinanty przestrzennego zróżnicowania wydajności pracy. Wiadomości Statystyczne, nr 10.
Malaga, K. (2009). O niektórych dylematach teorii wzrostu gospodarczego i ekonomii, Warszawa: Zarząd Krajowy PTE,http://www.pte.pl:80/250_artykuly_i_opinie.html.
Malaga, K., Kliber, P. (2007). Konwergencja i nierówności regionalne w Polsce w świetle neoklasycznych
modeli wzrostu. Poznań: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej.
Mankiw, N.G., Romer, D., Weil, D.N. (1992). A Contribution to the Empirics of Economic Growth. Quarterly Journal of Economics, May.
Mroczek, K., Nowosad, A., Tokarski, T. (2015). Oddziaływanie efektu grawitacyjnego na zróżnicowanie wydajności pracy w krajach bałkańskich. Gospodarka Narodowa, nr 2.
Mroczek, K., Szewczyk, W.M., Tokarski, T. (2013). Przestrzenne zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego powiatów w latach 2002—2011. Zeszyty Naukowe WSEI w Krakowie, nr 9.
Mroczek, K., Tokarski, T. (2014). Efekt grawitacyjny i techniczne uzbrojenie pracy a zróżnicowanie wydajności pracy w krajach UE. Studia Prawno-Ekonomiczne, tom XCIII.
Nonneman, W., Vanhoudt, P. (1996). A Further Augmentation of the Solow Model and the Empirics of Economic Growth for the OECD Countries. Quarterly Journal of Economics, August.
Ponsard, C. (1992). Ekonomiczna analiza przestrzenna. Poznań: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej.
Pooler, I. (1987). Measuring Geographical Accessibility: a Review of Current Approaches and Problems in the Use of Population Potentials. Geoforum, vol. 18, no. 3.
Roszkowska, S. (2013). Kapitał ludzki a wzrost gospodarczy. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Solow, R.M. (1956). A Contribution to the Theory of Economic Growth. Quarterly Journal of Economics, February.
Tokarski, T. (2005). Statystyczna analiza regionalnego zróżnicowania wydajności pracy, zatrudnienia i bezrobocia w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego.
Tokarski, T. (2009). Matematyczne modele wzrostu gospodarczego (ujęcie neoklasyczne). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Tokarski, T. (2015). Zróżnicowanie podstawowych zmiennych makroekonomicznych w powiatach. W: M. Trojak (red.), Regionalne zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego Polski. Kraków: Województwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Tokarski, T., Trojak, M. (red.) (2013). Statystyczna analiza przestrzennego zróżnicowania rozwoju ekonomicznego i społecznego Polski. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Trojak, M. (red.) (2015). Regionalne zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego Polski. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Wójcik, P. (2008). Wzorce konwergencji regionalnej w Polsce. Praca doktorska napisana na Wydziale Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego pod kierunkiem Z.B. Liberdy.
Żółtowska, E. (1997). Funkcja produkcji. Teoria, estymacja, zastosowania. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
