Skłonność do ryzyka finansowego ma mocne i liczne uwarunkowania. Jego podejmowanie zależy nie tylko od motywów psychologicznych ale i czynników obiektywnych. W badaniu empirycznym najsilniejszy wpływ na ryzykowanie w grach pieniężnych miała płeć (mężczyźni częściej grają). Zamożność i jej zmiany — chociaż była ważną determinantą podejmowania ryzyka, gdy przewidywano zysk — nie miała takiego wpływu, gdy brana była pod uwagę przez graczy ewentualna strata.
Dane z Diagnozy Społecznej oraz przeprowadzonych badań ankietowych dowodzą niespójności efektów odbicia i pewności w przypadku średnich wartości prawdopodobieństwa loterii, co jest wbrew hipotezie Kahnemana i Tversky’ego. Efekt odbicia stanowi zarazem przesłankę do identyfikacji determinant skłonności do ryzyka finansowego oddzielnie w dziedzinie zysku i straty, czego dokonano na drodze estymacji dwuwymiarowych modeli ekonometrycznych. Niezależnie od przyjętego modelu i dobranych zmiennych pomiarowych, poziom wykształcenia i zamożność jednostki, wysokość wypłaty w odmienny sposób wpływały na skłonność do ryzyka w dziedzinie zysku i straty.
ryzyko finansowe, dwuwymiarowy model ekonometryczny, efekt odbicia, efekt pewności
Cameron A., Trivedi P. (2009), Multivariate outcomes, [w:] Microeconometrics Using Stata, Stata Press, Lakeway Drive.
Croson R., Gneezy U. (2009), Gender Differences in Preferences, „Journal of Economic Literature”, nr 47.
Dohmen T., Falk A., Huffman D., Sunde U., Schupp J., Wagner G. (2005), Individual Risk Attitudes: New Evidence from a Large, Representative, Experimentally-Validated Survey, DP 511, Niemiecki Instytut Badań Ekonomicznych (DIW), Berlin.
Eeckhoudt L., Gollier G. (1995), Risk: Evaluation, Management and Sparing, Harvester Wheatsheaf, Hertfordshire.
Greene W. (2003), Bivariate and Multivariate Probit Models, [w:] Econometric analysis, Prentice Hall, New Jersey.
Guiso L., Paiella M. (2008), Risk Aversion, Wealth and Background Risk, „Journal of the European Economic Association”, nr 6.
Halek M., Eisenhauer J. (2001), Demography of Risk Aversion, „The Journal of Risk and Insurance”, nr 68.
Hartog J., Ferrer-i-Carbonell A., Jonker N. (2002), Linking Measured Risk Aversion to Individual Characteristics, „KYKLOS”, nr 55.
Holt C., Laury S. (2002), Risk Aversion and Incentive Effects, „The American Economic Review”, nr 92.
Hryshko D., Luengo-Prado M., Sorensen B. (2011), Childhood Determinants of Risk Aversion: The Long Shadow of Compulsory Education, „Quantitative Economics”, nr 2.
Imai K., King G., Lau O. (2012), Zelig: Everyone’s Statistical Software, Uniwersytet Harvarda.
Kachelmeier S., Shehata M. (1992), Examining Risk Preferences Under High Monetary Incentives: Experimental Evidence from the People’s Republic of China, „The American Economic Review” nr 82.
Kahneman D., Tversky A. (1979), Prospect Theory: An Analysis of Decision under Risk, „Econometrica”, nr 47.
Machina M. (1987), Choice Under Uncertainty: Problems Solved and Unsolved, „The Journal of Economic Perspectives”, nr 1.
Nicholson N., Soane E., Fenton-O’Creevy M., Willman P. (2005), Personality and domainspecific risk taking, „Journal of Risk Research”, nr 8.
Palmgren J. (1989), Regression Models for Bivariate Binary Responses, „UW Biostatistics Working Paper Series”, nr 101.
Scorbureanu A., Holzhausen A. (2011), The Composite Index of Propensity to Risk — CIPR, „Economic Research and Corporate Development”, nr 147.
Tversky A., Kahneman D. (1992), Advances in Prospect Theory: Cumulative Representation of Uncertainty, „Journal of Risk and Uncertainty”, nr 106.
Tyszka T., Domurat A. (2004), Czy istnieje ogólna skłonność jednostki do ryzyka?, „Decyzje”, nr 2.
Zellner A. (1962), An Efficient Method of Estimating Seemingly Unrelated Regressions and Tests for Aggregation Bias, „Journal of the American Statistical Association”, nr 298.
