Poczynając od podstawowych badań, artykuł opisuje strukturę statystyki stosowanej jako równoległa do struktury retoryki Arystotelesa i osadzonej w jego dialektyce. Według autora zasadnicze funkcjonalne podobieństwo pomiędzy nimi polega na akceptacji prawdopodobieństwa nie tylko w przekonywaniu przeciwników, lecz także we wnioskowaniu statystycznym. W efekcie teoretyczna argumentacja refleksji na temat działalności naukowej może przysłużyć się praktyce badawczej.
statystyka, wnioskowanie statystyczne, metodologia statystyki, epistemologia
Ajdukiewicz K. (1974), Logika pragmatyczna, PWN, Warszawa
Arystoteles (1990), Organon. Dzieła wszystkie, t. 1, PWN, Warszawa
Arystoteles (2001), Retoryka. Dzieła wszystkie, t. 6, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
Butterfield H. (1963), Rodowód współczesnej nauki 1300—1800, PWN, Warszawa
Cohen J. (2006), O tym, czego nauczyłem się (jak dotąd) i Ziemia jest okrągła (p<0,05), [w]: Metodologiczne i statystyczne problemy psychologii, red. J. Brzeziński, J. Siuta, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań
Crombie A. C. (1960), Nauka średniowieczna i początki nauki średniowiecznej, t. I, Naukaw średniowieczu w okresie V—XIII w., Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa
Czerwiński Z. (1966), O stosunku wnioskowania statystycznego do dedukcji i indukcji tradycyjnej, [w:] Logiczna teoria nauki. Wybór artykułów, red. T. Pawłowski, PWN, Warszawa (angielskojęzyczny pierwodruk On the Relation of Statistical Inference to Traditional Induction and Deduction, [w:] Studia Logica, t. VII, 1958)
Daszkowski J. (1998), Wpływ pracy grupowej na wysiłek w realizacji zadań, Ossolineum, Wrocław
Daszkowski J. (2008), Retoryczne aspekty wiedzy o zarządzaniu, VIZJA PRESS&IT, Warszawa
Dobrosielski M. (1957), Logika a retoryka, Zeszyty Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Warszawskiego nr 4, PWN, Warszawa
Gigenrenzer G. (1987), Probabilistic Thinking and the Fight against Subjectivity, [w:] The Probabilistic
Revolution, Vol. 2, Ideas in Science, L. Krüger, G. Gigerenzer, M. S. Morgan (eds.), A Bradford Book — MIT Press 1, London — Cambridge, Massachusetts
Grant E. (1996), Średniowieczne podstawy nauki nowożytnej, Prószyński i S-ka, Warszawa
Greniewski H. (1955), Elementy logiki formalnej, PWN, Warszawa
Hołówka T. (1998), Błędy, spory, argumenty. Szkice z logiki stosowanej, Wydział Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa
Hołówka T. (2007), Kultura logiczna w przykładach, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
Kotarbiński T. (1961), Elementy teorii poznania, logiki formalnej i metodologii nauk, Ossolineum,Wrocław
Lausberg H. (2002), Retoryka literacka. Podstawy wiedzy o literaturze, Wydawnictwo Hominii s. c., Bydgoszcz
Mała encyklopedia logiki (1970), Ossolineum, Wrocław
Meyer M., Carrilho M. M., Timmermans B. (2010), Historia retoryki od Greków do dziś, ALETHEIA, Warszawa
Olson D. R. (2010), Papierowy świat. Pojęciowe i poznawcze implikacje pisania i czytania, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa
Perelman C. (1984), Logika prawnicza. Nowa retoryka, PWN, Warszawa
Perelman C. (2002), Imperium retoryki. Retoryka i argumentacja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
Popper K. R. (2002), Logika odkrycia naukowego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
Rao C. R. (1994), Statystyka i prawda, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
Reynolds L. D., Wilson N. G. (2008), Skrybowie i uczeni. O tym, w jaki sposób antyczne teksty literackie przetrwały do naszych czasów, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa
Schopenhauer A. (2002), Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów, Oficyna Wydawnicza Alma--Press, Warszawa
Słownik języka polskiego (1966), red. W. Doroszewski, t. 8, PWN, Warszawa 35
Słownik terminów Arystotelesowych. Indeksy poj i nazw, Arystoteles, Dzieła Wszystkie (2003), t. 7, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
Stanosz B. (1998), Wprowadzenie do logiki formalnej. Podręcznik dla humanistów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
Szlachcic K. (2011), Filozofia nauk empirycznych Pierre’a Duhema, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław
Turner J. H. (1985, 2004), Struktura teorii socjologicznej, PWN, Warszawa
Volkmann R. (1995), Wprowadzenie do retoryki Greków i Rzymian, [w:] Zarys historii retoryki od początku do upadku cesarstwa bizantyńskiego, H. Cichocka, J. Z. Lichański, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa
Yule G. U. (1921), Wstęp do teorji statystyki, Nakład Gebethnera i Wolffa, Warszawa
Ziembiński Z. (1993 i wiele kolejnych edycji), Logika praktyczna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa