Charakter i wielkość analizowanych zmiennych są efektem nie tylko upływu czasu i struktury gospodarki, lecz także warunków geograficznych oraz lokalizacji i sąsiedztwa innych regionów. Dotychczas aspekt przestrzennych interakcji w postaci macierzy wag przestrzennych nie był uwzględniony w żadnej formule syntetycznego miernika. W artykule przedstawiono propozycję taksonomicznego przestrzennego miernika rozwoju, który pozwala na jednoczesne analizy w trzech wymiarach, tj. czasu, przekroju i przestrzeni. Modyfikacja klasycznego pomiaru zawiera się we wprowadzeniu elementów macierzy wag przestrzennych do formuły klasycznego miernika rozwoju Hellwiga (uprzednio zweryfikowano występowanie zjawiska przestrzennej autokorelacji na podstawie statystyki Morana I). Proponowane narzędzie zastosowano w badaniu poziomu rozwoju regionów Polski w latach 2000 i 2010.
mierniki taksonomiczne, analiza taksonomiczna, analiza przestrzenna
Anselin L., Bera A. (1998), Spatial dependence in linear regression models with an introduction to spatial econometrics, [w:] A. Ullah and D. Giles (Eds.), Handbook of Applied Economic Statistics
Antczak E. (2012), Wybrane aspekty zrównoważonego rozwoju Europy. Analizy przestrzenno-- czasowe, Wydawnictwo Biblioteka, Łódź
Bartosiewicz S. (1976), Propozycja metody tworzenia zmiennych syntetycznych, „Prace AE we Wrocławiu”, nr 84
Borys T. (red.) (2005), Wskaźniki zrównoważonego rozwoju, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Warszawa—Białystok
Cieślak M. (1974), Taksonomiczna procedura prognozowania rozwoju gospodarczego i określenia potrzeb na kadry kwalifikowane, „Przegląd Statystyczny”, t. 21
Cliff A. D., Ord J. K. (1981), Spatial Process: Models and Applications, Pion, London
Hellwig Z. (1968), Zastosowanie metody taksonomicznej do typologicznego podziału krajów ze względu na poziom ich rozwoju oraz zasoby i strukturę wykwalifikowanych kadr, „Przegląd Statystyczny”, nr 4
Kopczewska K. (2006), Ekonometria i statystka przestrzenna z wykorzystaniem programu R CRAN, CeDeWu.PL, Warszawa
Krakowiak-Bal A. (2005), Wykorzystanie wybranych miar syntetycznych do budowy miary rozwoju infrastruktury technicznej, [w:] Infrastruktura i ekologia terenów wiejskich, nr 3/2005, Polska Akademia Nauk, Oddział w Krakowie
Le Gallo J., Ertur C. (2003), Exploratory Spatial data analysis of the distribution of regional per capita GDP in Europe, 1980—1995, „Papers in Regional Science”, vol. 82(2)
Malina A. (2004), Wielowymiarowa analiza przestrzennego zróżnicowania struktury gospodarki Polski według województw, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie
Młodak A. (2006), Analiza taksonomiczna w statystyce regionalnej, Difin, Warszawa
Moran P. A. P. (1950), Notes on continuous stochastic phenomena, „Biometrika”, nr 37
Overmars K. P., de Koning G. H. J., Veldkamp A. (2003), Spatial autocorrelation in multi-scale land use models, „Ecological Modelling”, No. 164
Pisz Z., Kuropka I. (2007), Wskaźnik Gender Index-opis i zasady konstruowania, Warszawa, [w:] Lisowska E. (red.), Monitorowanie równości kobiet i mężczyzn w miejscu pracy, EQUAL, UNDP, Warszawa
Strahl D. (red.) (2006), Metody oceny rozwoju regionalnego, Wydawnictwo AE im. Oskara Langego we Wrocławiu
Strahl D. (1978), Propozycja konstrukcji miary syntetycznej, „Przegląd Statystyczny”, t. 25 z. 2
Suchecki B. (red.) (2010), Ekonometria przestrzenna, Wydawnictwo Beck, Warszawa
Tobler W. R. (1970), A computer movie simulating urban growth in the Detroit region, „Economic Geography”, No. 46, Clark University, Clark
Wiszniewska E. (2008), Taksonomiczna ocena poziomu zrównoważonego rozwoju województw w Polsce, [w:] K. Jajuga, M. Walesia (red.), Taksonomia nr 15. Klasyfikacja i analiza danych — teoria i zastosowania, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 7 (1207), Wrocław
Zeliaś A., Malina A. (1997), O budowie taksonomicznej miary jakości życia. Syntetyczna miara rozwoju jest narzędziem statystycznej analizy porównawczej, „Taksonomia”, z. 4
