W literaturze specjalistycznej, szczególnie związanej z informatyką, nietrudno spotkać opinię w sprawie zależności między pojęciami: dane – informacja – wiedza – mądrość. W artykule podjęto temat dwóch ostatnich członów tego łańcucha – wiedzy i mądrości. Głównym pytaniem było, czy pojęcia te oznaczają w istocie tę samą właściwość człowieka i czy jedno z nich można zastąpić drugim? Przedstawiona w artykule charakterystyka obydwu koncepcji (aczkolwiek bardzo ograniczona) pozwala na sformułowanie odpowiedzi: zarówno wiedza, jak i mądrość stanowią dwa różne wymiary osobowości człowieka, obydwa są mu niezbędne i odgrywają odmienne role. Mądrość stanowi rodzaj kompasu wskazującego na cel i przebieg jakiegoś działania. Wiedza jest niezbędna do oceny szans na osiągnięcie tego celu i wybór sposobów jego osiągnięcia. Zredukowanie człowieka tylko do jednej z tych koncepcji deformuje postać ludzką i sprowadza ją do roli inteligentnego robota, wiedzącego wiele, ale myślącego bezkrytycznie.
wiedza, osobowość człowieka, społeczeństwo informacyjne
Św. Augustyn (2009), Wyznania, przekład polski — Zygmunt Kubiak, ZNAK, Kraków
Bielicki M. (1966), Zapomniany świat Sumerów, PIW, Warszawa
Bocheński J. M. (1992), Współczesne metody myślenia, W drodze, Poznań
Czapiński J., Panek T. (2011), Diagnoza społeczna 2011. Warunki i jakość życia Polaków, Vizja Press & IT, Warszawa
Feynman R. P. (2007), Pan raczy żartować, panie Feynman! Przypadki ciekawego człowieka, przekład polski — Tomasz Bieroń, ZNAK, Kraków
Fromm E. (2011), Mieć czy być?, przekład polski — Jan Karłowski, Dom Wydawniczy REBIS, Poznań
Hodurek R. (2007), Mądrość, wydanie autora, Kraków
Jashapara A. (2006), Zarządzanie wiedzą, przekład polski — Jarosław Sawicki, PWE, Warszawa
JeeLoo Liu (2010), Wprowadzenie do filozofii chińskiej — od myśli starożytnej do buddyzmu, przekład polski — Mieczysława Godynia, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków
Kijas Z. J. (2005), Wprowadzenie do myślenia teologicznego, WAM, Kraków
Łukasiewicz J. (1987), O zasadzie sprzeczności u Arystotelesa, PWN, Warszawa
Majewska Z. (2010), Problemy doświadczania i istnienia wartości, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Skłodowskiej-Curie, Lublin
Russel B. (1948), Human knowledge — its scope and limits, George Allenand Unwin Ltd, London
Zaliwski A. (2000), Korporacyjne bazy wiedzy, PWE, Warszawa