W artykule omówiono metodę Data Envelopment Analysis (DEA), która jest wykorzystywana do szacowania efektywności wydatków w jednostkach sektora publicznego. W opracowaniu przedstawiono przegląd literatury zagranicznej, gdzie opisano próby stosowania tej metody w skali międzynarodowej, jak i regionalnej oraz lokalnej. Omówiono metodę DEA w kontekście wydatków sektora publicznego, np. na ochronę zdrowia, edukację, zwalczanie ubóstwa czy rozwój infrastruktury. Dokładność metody oceny efektywności jednostek sektora publicznego wynika z jej pochodzenia. Powstała ona jako efekt prac nad oceną działań, która nie poddawała się tradycyjnym metodom szacowania. W artykule opisano badania, w wyniku których 30 lat temu sformułowano podstawową metodę DEA-CCR (Charnes, Cooper, Rhodes). W artykule omówiono podstawy metodologiczne DEA, jak również jej atrybuty. Artykuł kończy się oszacowaniem efektywności wydatków publicznych na ochronę zdrowia w nowych krajach członkowskich UE, przygotowanym za pomocą opisywanej metody.
sektor publiczny, usługi publiczne, placówki służby zdrowia, pomiar efektywności, metoda DEA
Abbott P. M., Doucouliagos C. (2003), The efficiency of Australian universities: a data envelopment analysis, „Economics of Education Review”, vol. 22 (1)
Adamczyk J., Nitkiewicz T. (2007), Programowanie zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
Afonso A., Schuknecht L. (2006), Public sector efficiency, Working Papers No. 581, European Central Bank
Afriat S. (1972), Efficiency estimation of production functions, „International Economic Review”, No. 13
Arnold V., Bardhan I., Cooper W. W., Gallegos A. (1998), Primal and Dual Optimality in ComputerCodes Using Two-Stage Solution Procedures in DEA, [w:] „Operational Research Methods, Models and Applications”, J. Aronson, S. Zionts (eds.), Westpost, Conn: Quorum Books
Bradley S., Johnes G., Millington J. (2001), The effect of competition on the efficiency of secondary, schools in England, „European Journal of Operational Research”, vol. 135
Byrnes E. P., Storbeck E. J. (2000), Efficiency gains from Regionalization: Economic development in China revisited, „Socio-Economic Planning Sciences”, No. 34
Chang L. P., Hwang N. S., Cheng Y. W. (1995), Using data envelopment analysis to measure the achievement and change of regional development in Taiwan, „Journal of Environmental Management”, No. 43
Charnes A., Cooper W. W., Li S. (1989), Using data envelopment analysis to evaluate efficiency in the economic performance of Chinese cities, „Socio-Economic Planning Sciences”, No. 23
Charnes A., Cooper W. W., Rhodes E. (1978), Measuring the efficiency of decision making units, „European Journal of Operational Research”, vol. 2
Cooper W. W., Seiford L. M., Tone K. (2007), Data Envelopment Analysis. A Comprehensive Text with Models, Applications, References and DEA-Solver Software, 2nd Edition, Springer
Cooper W. W., Seiford L. M., Zhu J. (2004), Handbook on Data Envelopment Analysis, Springer (Kluwer Academic Publishers), Boston
Cooper W. W., Seiford L. M., Tone K., Zhu J. (2005), DEA: past accomplishments and future prospects, McCOMBS School of Business, McCombs Research Paper Series No. IROM-01-05
Diez-Ticio A., Mancebon M. J. (2002), The efficiency of the Spanish police service: an application of, the multiactivity DEA model, „Applied Economics”, vol. 34 (3)
Domagała A. (2009), Zastosowanie metody Data Envelopment Analysis do badania efektywności europejskich giełd papierów wartościowych, rozprawa doktorska, promotor: prof. dr hab. B. Guzik, Poznań
Drake L., Simper R. (2003), The measurement of English and Welsh police force efficiency: A comparison of distance function models, „European Journal of Operational Research”, vol. 147 (1)
Dybał M. (2004), Ocena efektywności przedsięwzięć gospodarczych za pomocą metody DEA, w: „Ekonomia nr 12”, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego (red. L. Olszewski), Wrocław
Emrouznejad A., Parker B. R., Tavares G. (2008), Evaluation of research in efficiency and productivity: A survey and analysis of the first 30 years of scholarly literature in DEA, „Journal of Socio-Economic Planning Science”, vol. 42(3)
Farrell M. J. (1957), The measurement of productive efficiency, „Journal of the Royal Statistical Society”, vol. 120
Giokas D. I. (2001), Greek hospitals: how well their resources are used, „OMEGA-International Journal of Management Science”, vol. 29 (1)
Gospodarowicz M. (2000), Procedury analizy i oceny banków, Departament Analiz i Badań NBP, „Materiały i Studia”, Zeszyt nr 103, Warszawa
Grosskopf S. (2001), Moutray C., Evaluating performance in Chicago public high schools in the wake of decentralization, „Economics of Education Review”, vol. 20 (1)
Guzik B. (2009), Postulat koincydencji nakładów i rezultatów w badaniach empirycznych DEA, w: „Przegląd Statystyczny”, tom 56, nr 2, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa
Halkos G., Tzeremes N. (2005), A DEA approach to regional development, Munich Personal RePEc Archive, MPRA Paper, No. 3992
Hughes N. P., Edwards E. M. (2000), Leviathan vs. Lilliputian: A data envelopment analysis of government efficiency, „Journal of Regional Science”, vol. 40, iss. 4
Karbownik B., Kula G. (2009), Efektywność sektora publicznego na poziomie samorządu terytorialnego, NBP, „Materiały i Studia”, Zeszyt nr 242, Warszawa
Karkazis J., Thanassoulis E. (1998), Assessing the effectiveness of regional development policies in Northern Greece using Data Envelopment Analysis, „Socio-Economic Planning Sciences”, No. 32
Kirigia J. M., Emrouznejad A., Sambo L. G., Munguti N., Liambila W. (2004), Using Data Envelopment Analysis to measure the technical efficiency of public health centers in Kenya, „Journal of Medical Systems”, vol. 28 (2)
Kisielewska M. (2007), Czy efektywność znajduje odzwierciedlenie w wycenie rynkowej banków w Polsce, [w:] „Zarządzanie finansami — zarządzanie ryzykiem i kreowanie wartości”, (red.) D. Zarzecki, Drukarnia Wydawnicza im. W. L. Anczyca S. A., Szczecin
Koopmans T. C. (1951), Analysis of Production as an Efficient Combination of Activities, [w:] „Activity Analysis of Production and Allocation, Proceedings of Conference”, New York
Kundera E. (red.) (2004), Słownik historii myśli ekonomicznej, Oficyna Ekonomiczna, Kraków
Macmillan W. (1986), The estimation and application of multi-regional economic planning models using data envelopment analysis, „Papers of the Regional Science Association”, vol. 60
Matkowski Z. (red.) (1991), Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii, PWN, Warszawa
Mizala A., Romaguera P., Farren D. (2002), The technical efficiency of schools in Chile, „Applied Economics”, vol. 34 (12)
Młodak A. (2006), Analiza taksonomiczna w statystyce regionalnej, Wydawnictwo Difin, Warszawa
Pajor A., Prędki A. (2009), Estymacja miernika efektywności technicznej w ramach metody DEA, „Przegląd Statystyczny”, nr III—IV
Pina V., Torres L. (2001), Analysis of the efficiency of local government services delivery. An application to urban public transport, „Transportation Research Part A-Policy And Practice”, vol. 35 (10)
Prieto A. M., ZofIo J. L. (2001), Evaluating effectiveness in public provision of infrastructure and equipment: The case of Spanish municipalities, „Journal of Productivity Analysis”, vol. 15 (1)
Rogowski G. (1998), Metody analizy i oceny działalności banku na potrzeby zarządzania strategicznego, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, Poznań
Sarkis J. (2007), Preparing Your Data for DEA, [in:] Modeling Data Irregularities and Structural Complexities in Data Envelopment Analysis, ed. J. Zhu, W. D. Cook, Springer
Sahin I., Ozcan Y. A. (2007), Public sector hospital efficiency for provincial markets in Turkey, „Journal of Medical Systems”, vol. 24 (6)
Sengupta J. K. (2002), Economics of efficiency measurement by the DEA approach, „Applied Economics”, vol. 34 (9)
Shephard R. W. (1970), Theory of Cost and Production Functions, Princeton University Press, Princeton
Steinmann L., Zweifel P. (2003), On the (in)efficiency of Swiss hospitals, „Applied Economics”, vol. 35 (3)
Steering Committee for the Review of Commonwelth/State Service Provision, Data Envelopment Analysis: A technique for measuring the efficiency of government delivery (1997), AGPS, Canberra
Stępień K. (2004), Konsolidacja a efektywność banków w Polsce, Wydawnictwo Fachowe CeDe- Wu.PL, Warszawa
Sueyoshi T. (1992), Measuring the industrial performance of Chinese cities by data envelopment analysis, „Socio-Economic Planning Sciences”, vol. 26 (2)
Zamojska A. (2009), Zastosowanie metody DEA w klasyfikacji funduszy inwestycyjnych, „Przegląd Statystyczny”, nr III—IV
Zere E., McIntyre D., Addison T. (2001), Technical efficiency and productivity of public sector hospitals in three South African provinces, „South African Journal of Economics”, vol. 69 (2)
Zhu J. (2001), Multidimensional quality-of-life measure with an application to Fortune’s best cities, „Socio-Economic Planning Sciences”, vol. 35
